Badania noworodka po porodzie – krok po kroku

Pierwsze chwile po porodzie, to niewątpliwie najważniejszy czas dla każdego świeżo narodzonego maluszka. Jest to czas, w którym należy wykonać szereg specjalistycznych i obowiązkowych badań, niezbędnych do prawidłowej oceny noworodka i wykrycia obecnych nieprawidłowości. Pozwolą one ekspresowo zareagować i podjąć potrzebne leczenie. Badania, które każdy nowonarodzony człowiek musi przejść rozłożone są równomiernie na pierwsze pół roku jego życia, lecz te najważniejsze, decydujące o jego losie tuż po narodzinach, muszą zostać wykonane jeszcze w szpitalu, maksymalnie do czwartej doby od narodzin. Dopiero po ich wykonaniu, możemy spokojnie i bez zmartwień razem z nowonarodzonym obywatelem opuścić szpital.

Skala Apgar – ocena noworodka po porodzie

Zaraz po porodzie, noworodka należy umyć, osuszyć i poddać pierwszym badaniom, które zweryfikują stan jego zdrowia. Ocena maluszka według ustalonej odgórnie w 1952 roku skali Apgar, polega na szczegółowym ustaleniu jego parametrów życiowych, takich jak: oddech, czynność serca, napięcie mięśni, odruchy mięśni i kolor skóry. W każdym zagadnieniu przyznaje się odpowiednio od 0 do 2 punktów, a zsumowany wynik szczegółowo określi, czy coś noworodkowi dolega. Wynik od 7 do 10 jest wartością, oznaczającą, że z maluchem jest wszystko w porządku, jednak jeśli otrzyma się wynik niższy niż 7, należy czym prędzej skorzystać z interwencji lekarza i wyjaśnić nieprawidłowości.

Badanie po porodzie – test pulsoksymetryczny.

Polega na umieszczeniu na dłoni i stopie noworodka specjalnego czujnika, którego zadaniem jest zmierzenie poziomu utlenowania krwi. Dzięki temu można wykryć wady serca u noworodka, jeszcze zanim pojawią się pierwsze ich symptomy i objawy. Pulsoksymetr podłączony do kończyn noworodka pozwala wykryć przede wszystkim:

• • • wady łuku aorty,
    • zarośnięcie zastawki płucnej,
    • zespół niedorozwoju lewej komory serca,
    • atrezję zastawki trójdzielnej,S
    • Saturacja poniżej 95% czujnika podpiętego do dłoni sugeruje wrodzoną wadę serca u noworodka, natomiast obniżona poniżej 90% na stopie wskazuje na istnienie wad w systemie przepływowym.

Zabieg Credego

Polega on na zakropieniu oczu noworodka roztworem azotanu srebra (1%), w ramach walki z rzeżączkowym zapaleniem spojówek, wywołującym ślepotę, którym to nieświadomie noworodek może zarazić się podczas porodu od matki. Aplikowany do oczu azotan, powoduje często chemiczne zapalenie spojówek u noworodka, lecz mija ono samoistnie już w ciągu doby od zakropienia oczu. Naturalnym skutkiem tego zabiegu jest utrzymujące się nawet do dwóch tygodni zaczerwienienie wokół oczu. Należy wtedy regularnie przemywać oczy wodą, gdyż powstały obrzęk nie wymaga specjalistycznego leczenia i ustanie samoistnie tak jak w przypadku zapalenia spojówek.

Badania przesiewowe

Są to badania laboratoryjne, które mają na celu zidentyfikować obecność u noworodka chorób wrodzonych (może ich być aż 23). Są zalecane przez Światową Organizację Zdrowia i pozwalają podjąć właściwe leczenie wykrytych wad i chorób. Polegają na pobraniu próbek krwi z pięty noworodka na specjalną bibułę i przekazanie materiału do laboratorium, gdzie zostanie ona zbadana pod kątem 23 najgroźniejszych chorób. Na wynik i komentarz do badania czeka się średnio od 2 do 3 tygodni. Jeśli informacja zwrotna nie dotrze do rodziców w ciągu miesiąca – oznacza to że dziecko jest zdrowe, a badania nie wykazały żadnych niepokojących zmian w organizmie.

Czytaj także: Poród ze znieczuleniem czy bez – poznaj wady i zalety

Badania kontrolne po porodzie – kontrola słuchu i wzroku

W drugiej dobie życia dziecka odbywa się przesiewowe badanie jego słuchu. Wykonywane jest na oddziale neonatologii, przy użyciu specjalistycznych sprzętów do tego przeznaczonych (w polskich szpitalach większość z nich to dary od WOŚP). Jest to badanie niezwykle ważne, gdyż trudno samemu wykryć czy noworodek słyszy, bo nawet głuchonieme dziecko może gaworzyć i wydawać dźwięki. Procedurą tą zajmuje się wysoko wyszkolona kadra lekarzy i pielęgniarek, które dostrzegą nawet najmniejsza nieprawidłowość w uchu każdego maluszka. Wzrok u noworodków badany jest w sposób tradycyjny – poprzez świecenie latarką w oczy noworodka i kontrolę jego reakcji na to sztuczne światło.

Podanie witaminy K.

W organizmie nowonarodzonego człowieka jest zbyt mała ilość witaminy K, dlatego ważnym jest aby podać ją domięśniowo maksymalnie w drugiej dobie od narodzin. Zapobiega ona groźnym krwotokom niemowlęcym i wspomaga krzepnięcie krwi w organizmie, który opuścił już wody płodowe. Noworodek nie jest w stanie samemu wyprodukować tejże witaminy, ponieważ jego flora bakteryjna jelit dopiero zaczyna się w pełni wykształcać. Po opuszczeniu szpitala, należy kontynuować doustne podawanie witaminy K przez okres kolejnych trzech miesięcy życia dziecka, aby wspomóc metabolizm tkanki kostnej u dziecka i wytwarzanie się wapnia, budującego kości i kształtującego stawy.

Szczepienia po porodzie obowiązkowe?

Po przeprowadzeniu niezbędnych badań noworodków, należy wykonać także pierwsze szczepienia ochronne dziecka. Maksymalnie w 2 dobie po urodzeniu podaje się śródskórnie pierwszą dawkę szczepienia przeciwko gruźlicy i podskórnie, bądź domięśniowo pierwszą dawkę szczepienia przeciw żółtaczce typu B (WZW B). Przeciwwskazaniem do zaaplikowania szczepień jest zły stan zdrowia noworodka, który stwierdzono w oparciu o wcześniejsze badania, dlatego do tego zabiegu kwalifikują się jedynie maluchy, które pozytywnie przeszły poprzedzające etapy kontroli noworodkowej. Szczepienia nie obowiązują również wcześniaków i dzieci o masie poniżej 2 kilogramów – wtedy należy przełożyć aplikację preparatów do momentu, aż noworodek będzie w pełni sił.

Czytaj także: wyprawka dla mamy i dziecka do szpitala oraz samopoczucie przed porodem