Podniebienie gotyckie: co to jest i jak to wygląda?
Podniebienie gotyckie to wrodzona cecha, która może wpływać na zdrowie i rozwój dziecka. Charakteryzuje się nieprawidłowym kształtem podniebienia twardego, które jest bardzo wąskie i wysoko wysklepione. Wady te mogą prowadzić do problemów z ssaniem, połykaniem, oddychaniem przez usta i wymową. W tym artykule dowiesz się, czym jest podniebienie gotyckie, jakie są jego przyczyny, objawy, kiedy występuje i jakie są możliwości leczenia.
Czym jest podniebienie gotyckie?
Podniebienie gotyckie to wrodzona cecha, która jest genetycznie uwarunkowana. Charakteryzuje się nieprawidłowym kształtem podniebienia twardego, które jest bardzo wąskie, wysoko wysklepione i często towarzyszy mu zwężenie szczęki. Nazwa tej wady pochodzi od wysokich i strzelistych sklepień gotyckich budowli.
Podniebienie gotyckie może wystąpić zarówno u osób zdrowych, jak i niepełnosprawnych. Jego formowanie się zaczyna podczas rozwoju zarodka w trakcie ciąży, ale może również nastąpić w okresie poporodowym.
Przyczyny podniebienia gotyckiego
Przyczyny podniebienia gotyckiego mogą być różne, wśród nich wymieniamy:
- Wady genetyczne
- Niedobór witaminy D (jeśli matka w trakcie ciąży nie przyjmowała jej w odpowiednich ilościach, u dziecka może wystąpić krzywica)
- Nieprawidłowe oddychanie przez usta (w przypadku problemów z oddychaniem przez nos, np. przy przeroście migdałka gardłowego, infekcjach górnych dróg oddechowych lub reakcjach alergicznych)
Objawy podniebienia gotyckiego
Podniebienie gotyckie można zauważyć już u niemowląt, które mają problem z ssaniem. Dziecko spożywa mniej pokarmu i dławi się podczas karmienia.U dzieci z tą wadą obserwuje się również nawykowe oddychanie przez usta. Wysokie i wąskie podniebienie jest wynikiem obecności przeszkody w oddychaniu przez nos. Dzieci oddychające przez usta mają charakterystyczny wyraz twarzy określany jako twarz adenoidalna.
Dzieci z podniebieniem gotyckim mogą mieć również problem z prawidłową wymową niektórych głosek, np. r, l, cz, ż, dż i sz. Często towarzyszy mu zwężenie szczęk, a co za tym idzie obecność wad zgryzu, najczęściej tyłozgryzów.
Kiedy występuje podniebienie gotyckie?
Podniebienie gotyckie może występować jako cecha niezależna lub być jednym z objawów zespołów wad wrodzonych takich jak:
- Krzywica
- Zespół Turnera
- Dyzostoza żuchwowo-twarzowa
- Zespół Aperta
- Zespół Marfana
Leczenie podniebienia gotyckiego
Jeśli u dziecka nie występują problemy z ssaniem, połykaniem ani wymową i nie ma ono wady zgryzu, leczenie nie jest konieczne. Pacjent powinien jednak odbywać regularne kontrole u lekarza.
Jeśli podejrzewasz u dziecka podniebienie gotyckie, udaj się do pediatry. Specjalista może skierować Was na dalszą diagnostykę do laryngologa i/lub stomatologa. W przypadku problemów z karmieniem, połykaniem lub oddychaniem przez usta dziecko jak najszybciej powinien zbadać pediatra, laryngolog lub stomatolog. Jeśli dziecko ma trudności z prawidłową wymową, powinno być pod kontrolą logopedy.
Logopeda może rozpocząć leczenie, które:
- Usprawni ruchy języka
- Wzmocni mięśnie żucia i mięśnie warg
- Usprawni i utrwali prawidłowy nawyk oddychania przez nos
W przypadku towarzyszących wad zgryzu zaleca się podjęcie leczenia ortodontycznego, które ma poszerzyć szczękę. Czasami potrzebne są również zabiegi chirurgiczne, np. dystrakcja szwu podniebiennego.
Nieleczone podniebienie gotyckie – do czego może prowadzić?
Nieleczone podniebienie gotyckie może przyczynić się do:
- Wystąpienia lub pogłębienia obecnych wad zgryzu
- Stanów zapalnych jamy ustnej i górnych dróg oddechowych
- Zwiększonego ryzyka próchnicy
- Utrwalenia wad wymowy
- Obniżenia odporności
Aby uniknąć powyższych problemów, rodzic powinien obserwować zachowanie dziecka, a w przypadku wątpliwości udać się do specjalisty. Jak najszybsze postawienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia to szansa na pozbycie się tej wady.
Podsumowanie
Podniebienie gotyckie to wada, która może mieć różne przyczyny, w tym genetyczne. Objawy mogą obejmować problemy z ssaniem, połykaniem, oddychaniem przez usta i wymową. Wada ta może występować samodzielnie lub jako część zespołów wad wrodzonych. Jeśli u dziecka występują problemy związane z podniebieniem gotyckim, powinno ono być pod opieką pediatry, laryngologa, stomatologa i logopedy. Leczenie może obejmować terapię logopedyczną, leczenie ortodontyczne i czasami zabiegi chirurgiczne. Nieleczone podniebienie gotyckie może prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak wady zgryzu, stany zapalne jamy ustnej i górnych dróg oddechowych, zwiększone ryzyko próchnicy, utrwalenie wad wymowy i obniżenie odporności. Dlatego ważne jest, aby rodzice obserwowali zachowanie swojego dziecka i w razie wątpliwości skonsultowali się ze specjalistą.
