Kwas foliowy – na czym polega jego fenomen w ciąży?

Kwas foliowy to witamina o fundamentalnym znaczeniu dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego poczętego dziecka, zwłaszcza w pierwszych tygodniach ciąży. Z lektury niniejszego artykułu dowiesz się m.in. dlaczego związek ów jest tak istotny dla niezakłóconego rozwoju dziecka w łonie przyszłej mamy, w jakiej ilości i od jakiego momentu ciąży należy go przyjmować oraz czy sama żywność może być wystarczającym źródłem tej witaminy.

Kwas foliowy – czym jest i jaką rolę pełni?

Kwas foliowy, określany również jako folacyna lub witamina B9, to związek chemiczny pochodzenia organicznego, który w środowisku naturalnym ma postać folianów. Jego nazwa wywodzi się z łacińskiego słowa „folium” oznaczającego liść. Rola kwasu foliowego w ludzkim organizmie sprowadza się w szczególności do normalizacji wzrostu i funkcjonowania komórek, wspierania funkcji mózgu i systemu nerwowego, przekazywania właściwości dziedzicznych komórek, usprawniania pracy układu pokarmowego, stymulacji powstawania czerwonych krwinek oraz ochrony przed nowotworami (zwłaszcza rakiem macicy). W organizmie człowieka za syntezę witaminy B9 odpowiadają bakterie jelitowe. Oprócz kobiet w ciąży zwiększone zapotrzebowanie na kwas foliowy mają również seniorzy w zaawansowanym wieku oraz osoby palące papierosy i nadużywające alkohol. Jeśli chodzi o naturalne występowanie kwasu foliowego znajdziemy go głównie w takich warzywach, jak: szpinak, kapusta, sałata, szparagi, brokuły, brukselka i kalafior; ale też niektórych owocach (m.in. bananach i pomarańczach), orzechach, czy żółtkach jajek.

Korzyści przyjmowania kwasu foliowego                                   

Kwas foliowy ma przede wszystkim korzystny wpływ na prawidłowy rozwój zarodka, ponieważ warunkuje prawidłowy proces tworzenia się cewy nerwowej, która jest zalążkiem układu nerwowego dziecka. Kobiety przyjmujące odpowiednie ilości witaminy B9 w okresie kilku tygodni przed i przez pierwsze miesiące po zajściu w ciążę w znacznym stopniu ograniczają ryzyko powstania wad rozwojowych płodu, takich jak przepuklina rdzenia kręgowego, rozszczep kręgosłupa, czy bezmózgowie. Zażywanie kwasu foliowego ma także pozytywne znaczenie dla zdrowia samej kobiety, albowiem przyczynia się do wzrostu tkanek matczynych, jakimi są gruczoły sutkowe, łożysko, czerwone krwinki i osocze.

Jaka dawka kwasu foliowego dla kobiet w ciąży?

Rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne dawka kwasu foliowego dla kobiet w ciąży to 400 µg na dobę. W przypadku kobiet, które wcześniej urodziły dziecko z wadą ośrodkowego układu nerwowego zalecana dzienna dawka wynosi natomiast od 4 do 5 mg. Zwiększone ilości folacyny zaleca się również kobietom z ciążą bliźniaczą, otyłym kobietom brzemiennym oraz tym, które oczekują na poród i leczą się na padaczkę.

Od jakiego momentu ciąży powinno się brać kwas foliowy?

Zgodnie z zaleceniami medycznymi przyjmowanie kwasu foliowego jest niezwykle istotne przynajmniej przez cztery tygodnie przed poczęciem dziecka i w pierwszych trzech miesiącach ciąży. Jednakże w kolejnych trymestrach witamina B9 jest również niezbędna do właściwego rozwoju płodu, zapewniając zdrowy stan naczyń krwionośnych i czerwonych krwinek. Po narodzinach przedostaje się ona do organizmu dziecka wraz z mlekiem matki. Obecność kwasu foliowego, podobnie jak żelaza i witaminy B12, chroni niemowlę przed rozwojem niedokrwistości.

Kwas foliowy w ciąży – co lepsze: żywność czy suplementy?

Chociaż wydane przez Instytut Matki i Dziecka zalecenia dla kobiet w ciąży wskazują jedynie na konieczność zdrowego trybu życia, jedzenia pełnowartościowych posiłków i wystrzegania się niektórych potraw, to dostarczanie dziennej dawki kwasu foliowego jest tak naprawdę niezwykle trudne. Aby zaopatrzyć organizm w sugerowaną porcję tej witaminy należałoby zjeść każdego dnia około 1 kg surowych warzyw, nie mając ostatecznie pewności czy zapewniliśmy sobie jej wystarczającą ilość. W takiej sytuacji zasadne wydaje się być przyjmowanie preparatów kwasu foliowego w postaci leków lub suplementów diety. Wybierając te drugie zwracajmy uwagę na to, czy produkt posiada stosowne atesty dopuszczające go do obrotu.

Jakie są pierwsze objawy ciąży? | Poród ze znieczuleniem czy bez – poznaj wady i zalety